Tọa thiền là ngồi ngay thẳng, nhắm mắt lại, thư giãn toàn thân và tập trung quan sát những suy nghĩ “lao xao” trong tâm trí của mình. Đây là một phần luyện tập cốt yếu của phương pháp yoga và thiền định. Nhằm sử dụng đúng sức mạnh của tâm trí và suy nghĩ tích cực. Đồng thời làm chậm lại và lắng dịu những ý nghĩ ồn ào, huyên náo trong đầu óc. Để đạt tới sự trải nghiệm bình an, tĩnh tại trong cõi lòng.
Phương pháp tọa thiền thường áp dụng là theo dõi hơi thở. Để bắt đầu, bạn hãy ngồi trong tư thế tọa thiền, theo dõi hơi thở, không cần làm gì khác. Hít thở tự nhiên, êm nhẹ và đều đặn. Sau đó, chú ý đến hơi thở, rồi mường tượng như có một luồng hơi thở đi vào từ mũi, đến phổi, rồi xuống bụng dưới. Tiếp tục từ từ thóp bụng lại rồi thở ra, lúc này bạn cũng cảm nhận luồng hơi thở của mình đang di chuyển từ bụng dưới lên đến chóp mũi. Như vậy là bạn đã hoàn tất một nhịp thở.
Khi mới tọa thiền bạn nên tập từ 1 đến 3 nhịp thở và sau đó tăng dần. Nếu Bạn tập liên tục trong một thời gian dài và kiên trì, khi ấy sẽ thấy tâm trí và hơi thở của bạn hòa với nhau là một, lúc này bạn nghĩ đến đâu thì như có một luồng khí dẫn tới đó (ý dẫn khí). Đến giai đoạn này vào mỗi giai đoạn thở ra, bạn nên quán tưởng mọi ý nghĩ và hơi thở đang tan biến vào khoảng không gian trước mặt. Lúc này tâm trí bạn như có một khoảng trống vắng, hãy buông bo mọi suy nghĩ, để cho đầu óc buông xả, rỗng không và lúc này hơi thở như đang ngắn lại, nhỏ dần và mịn dần. Sau đó bạn hãy rồi tập trung nó vào trước trán giữa hai cung mày như một vầng sáng trắng. Lúc này không cần vội vàng đi tới hơi thở tiếp theo, mà bạn nên thở nhẹ nhàng và cảm nhận nó, thư giãn trong khoảng không gian ấy.
BS Nguyễn Văn Nghị Bệnh viện YDCT Đồng Nai